NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ABD’nin başkenti Washington’da NATO Liderler Zirvesi öncesi basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. NATO ittifakının 75. yılını kutluyor olması ve alınacak kararlar vesilesiyle Washington Zirvesi’nin tarihi bir zirve olacağını vurgulayan Stoltenberg, "Ukrayna konusunda müttefiklerin 5 unsurdan oluşan önemli bir paketi kabul etmelerini bekliyorum. Bunlardan biri Ukrayna’ya güvenlik yardımı ve askeri eğitim sağlamak için bir NATO Komutanlığı kurulacak olması. Bu, Ukrayna’ya desteğimizi sürdürme konusunda uzun vadeli bir taahhüt. Hava savunma dahil acil askeri destek ve NATO müttefikleri ile Ukrayna arasında yeni ikili güvenlik anlaşmalarına ilişkin yeni duyurular olacak. Son olarak, Ukrayna güçleri ile NATO güçleri arasında tam birlikte çalışabilirliği sağlamak için Polonya’da yeni bir eğitim ve havacılık merkezi de dahil olmak üzere yapılması gerekenleri ileri noktaya taşıyacağız” dedi.
Bu 5 unsurun Ukrayna’nın ittifaka üyeliği için güçlü bir köprü oluşturacağını ifade eden Stoltenberg, Washington zirvesinde müttefiklerin Ukrayna’nın NATO üyesi olacağına ilişkin taahhütlerini de yenilemelerini beklediğini kaydetti. Stoltenberg ayrıca, NATO ittifakının Polonya’da yeni bir balistik savunma sahasının oluşturulacağını duyurdu.
“ABD’nin güçlü bir NATO müttefiki olarak kalmasını bekliyorum”
ABD’de bu yıl yapılacak başkanlık seçimlerinin NATO’ya muhtemel etkisine ilişkin bir soruya cevap veren Stoltenberg, ABD seçimlerinin sonuçları ne olursa olsun ABD’nin güçlü bir NATO müttefiki olarak kalacağına inandığını söyledi. Stoltenberg, “Bunun üç sebebi bulunuyor. Birincisi, NATO’nun güçlü olması ABD’nin güvenlik menfaatlerine hizmet eder. NATO, Avrupa için faydalı olduğu kadar ABD için de faydalıdır ve ABD’yi daha güçlü ve daha güvenli kılmaktadır. ABD, diğer büyük güçlerin sahip olmadığı bir şeye sahip. Bu da 30’u aşkın dost ve müttefiktir. Rusya buna sahip değil. Çin buna sahip değil. ABD, NATO’ya sahip ve bu ABD’yi daha güçlü kılıyor. ABD’nin güçlü bir müttefik olarak kalacağına inanmamın arkasında yatan ikinci sebep ise ABD’de NATO’ya yönelik geniş çaplı bir partiler üstü desteğin olmasıdır. Şu anda yeni kamuoyu yoklamaları, Amerikalı seçmenler arasında ve aynı zamanda ABD Kongresi’nde NATO’ya geniş destek olduğunu gösteriyor. Bugün ilerleyen saatlerde Senato’ya gideceğim. ABD Kongresi’nde NATO’ya güçlü bir partiler üstü destek söz konusu. Üçüncüsü ise eski Başkan Trump’ın ve diğerlerinin NATO’ya yönelik başlıca eleştirisinin NATO karşıtı olmamasıdır. Bu eleştiriler, NATO müttefiklerinin NATO’ya yeterince harcama yapmamasına yönelik olmuştur. Fakat bu son yıllarda gerçekten değişti ve Avrupa’dan Kanada’ya ittifak genelinde savunma harcamalarında dramatik bir artış gördük. Şu anda rekor sayıda müttefikin savunma harcamaları, yüzde iki hedefini karşılıyor. Henüz bu hedefe ulaşamayan ülkelerin de yakında yüzde iki hedefine ulaşmaya yönelik net planları var. Bu nedenlerden dolayı, yani ABD’nin güvenlik çıkarlarının güçlü bir NATO’ya sahip olmayı gerektirmesi, NATO’ya güçlü partiler üstü destek ve Avrupalı müttefiklerin savunma yatırımlarını artırıyor olmalarından dolayı bu seçimlerin sonucuna bakılmaksızın ABD’nin güçlü bir müttefik olarak kalmasını bekliyorum” şeklinde konuştu.
“Herhangi bir müttefike yönelik yakın bir askeri tehdit görmüyoruz”
Ukrayna’daki çatışmanın yayılma ihtimaline ilişkin bir soruya cevabında Stoltenberg, “Herhangi bir NATO müttefikine karşı yakın bir askeri tehdit görmüyoruz. Rusya halihazırda tamamen Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşa odaklanmış durumda. Rusya, Finlandiya ile arasındaki sınırdan birçok kuvveti Ukrayna’ya kaydırmış vaziyette. Bu nedenle de herhangi bir NATO müttefikine karşı yakın bir askeri tehdit görmüyoruz. Elbette, NATO müttefiklerine karşı siber saldırılar, sabotaj ve farklı türden düşmanca eylemler gibi sürekli tehditler görüyoruz fakat doğrudan askeri saldırılar söz konusu değil. Çünkü Rusya fazlasıyla Ukrayna’daki savaşa odaklanmış durumda. Fakat elbette dikkatli olmalıyız, Rusya’nın ne yaptığını daha yakından izliyoruz. NATO müttefikleri ise yoğun bir şekilde yeni savunma kapasitelerine yatırım yapıyor. Ayrıca, şu anda Finlandiya ve İsveç’in üye olması NATO’yu daha güçlü, İsveç ve Finlandiya’yı ise daha güvenli hale getirdi” dedi.
“Ukrayna’nın NATO’ya üyeliği hakkında güçlü bir mesaj üzerinde çalışılıyor”
NATO üyelerinin Ukrayna’nın NATO üyeliği hakkında güçlü bir mesaj verilmesi konusunu görüştüğünü vurgulayan Stoltenberg, “Bildiğiniz gibi, yeni bir müttefiki davet etmek için tüm müttefiklerin oybirliği ile anlaşması gerekiyor. Tüm müttefikler Ukrayna’nın üye olması konusunda hemfikir fakat bunun ne zaman olacağını tam olarak söylemek için henüz erken. Söyleyebileceğim şey, Ukrayna ile birlikte hareket ettiğimizdir. Ukrayna’yı NATO üyeliğine daha da yaklaştırıyoruz ve bunun için somut eylemlerde bulunuyoruz. NATO’nun bugün kabul edeceği deklarasyonda kullanacağımız dil ve ifadeler de Ukrayna’nın NATO’ya üyeliği hakkında olacak. Bu aynı zamanda Ukrayna’yı üyeliğe yaklaştırmak için attığımız somut adımlarla da ilgili olacak. Şu anda Almanya’da 700 personelli bir NATO komutanlığımızın olması ve ittifakın doğu kısmındaki merkezlerde eğitim ve güvenlik sistemlerinin sağlanması için çalışmalar yapılacak olması söz konusu. Bu, yaptıklarımız için daha güçlü bir NATO çerçevesi oluşturacak ve Ukrayna’yı üyeliğe yaklaştırmamıza yardımcı olacaktır” diye konuştu.
“NATO müttefiklerine karşı düşmanca eylemlerde artış var”
NATO’nun Rusya’nın müttefik ülkelere yönelik düşmanca eylemlerine nasıl cevap verdiğine ilişkin bir soruya cevap veren Stoltenberg, “Rusya güvenlik servisleri tarafından NATO müttefiklerine karşı düzenlenen düşmanca eylemlerin sayısında son aylarda artış gözlendiğini söyleyebilirim. Bunlar sabotajlar, siber saldırılar, kundaklama girişimleri ve NATO müttefiklerine karşı farklı türden kötü niyetli eylemleri kapsıyor. NATO’nun yaptığı ve yapmaya devam ettiği şey ise her şeyden önce farkındalığı artırmak. Müttefiklere bunların münferit olaylar olmadığını ve Rusya’nın Ukrayna’ya destek olan tarafları korkutmaya yönelik çabalarının bir parçası olduğunu anlatıyoruz. İkinci olarak istihbarat paylaşımını artırıyoruz. İngiltere, Polonya, Almanya ve bazı Baltık ülkelerinde gerçekleşen tutuklamalar, sabotaj ve kötü niyetli faaliyetlerin arkasında olduğu iddia edilen bazı kişilerin tutuklanması, müttefikler arasındaki istihbarat paylaşımının artmasının bir neticesidir. İstihbarat paylaşımını artırmak, bu hususta yaptığımız ikinci şeydir. Üçüncüsü, NATO müttefiklerinin siber güvenliklerini geliştirmelerine yardımcı olunmasıdır. Bu önemlidir çünkü bu tür eylemlerin çoğu siber alanda gerçekleşiyor” dedi.
İbrahim Aydoğan
