ÇEVRE - 29 Haziran 2025 Pazar 09:59

İklim değişikliği bin kat hızlandı: Kıyılar tehlikede, ekosistem alarm veriyor

A
A
A
İklim değişikliği bin kat hızlandı: Kıyılar tehlikede, ekosistem alarm veriyor

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Afet Yönetim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, iklim değişikliğinin doğanın binlerce yıl boyunca yaşadığı doğal bir süreç olduğunu ancak günümüzdeki hızın insan etkisiyle tehlikeli boyutlara ulaştığını söyledi.


Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, geçmiş dönemlerde Güneş’in etkisi, astronomik döngüler, volkanik faaliyetler ve tektonik hareketler gibi doğal nedenlerle iklimin 150 bin yılda ortalama 1 derece ısınıp soğuduğunu, ancak günümüzde aynı sıcaklık artışının sadece 150 yılda gerçekleştiğini kaydetti. Kadıoğlu, "İklim değişikliği her zaman olan bir şey ilk kez olmuyor. Güneş, astronomik hareketler, volkan patlamaları, tektonik hareketlerden dolayı iklim geçmiş yıllarda hep dünyada 150 bin yılda yaklaşık 1 derece ısınıp soğumuş. Sanayi devrimi ile baktığımız zaman 150 yılda bir ısındığımızı görüyoruz. Bu tabi insan kaynaklı. Doğal iklim değişikliğine göre bin kat hızlı. Esas tehlike burada. Normalde dünyanın soğuyor olması gerekiyordu. Ama insan devreye girdi öyle bir iklimi değiştirdi ki bin kat hızlı ve ekolojik sistem buna ayak uyduramıyor. Bazı türlerde yok oluşlar gibi problemler yaşıyoruz. İklim değişikliği normalde problem olmadığı halde bu kadar hızlı olması problem teşkil ediyor" dedi.



"Deniz seviyesi 2070’e kadar 1,5 metre yükselebilir"


Küresel ısınmanın etkilerinin yalnızca buzulların erimesiyle sınırlı olmadığını ifade eden Kadıoğlu, asıl tehlikenin deniz suyu sıcaklıklarının artmasıyla yaşandığını vurguladı. Kadıoğlu, "Buzların erimesinden daha çok deniz sularının ısınmasından dolayı sular genleşiyor ve yükseliyor. Dünyanın genelinde ortalama 2070 yılına kadar 60 cm civarında su seviyesinin yükselmesi bekleniyor. Karadeniz kıyılarında bu 1,5 metre gibi tahmin ediliyor. Burun kuralı diye bir kural var. Su dikey yönde bir birim yükselirse yatayda 100 birim alana etki ediyor. 60 cm yükselse 60 metre kıyıların su altında kalacağını, erozyona tabi olacağını, yer altı sularının tuzlanacağını düşünmek gerekiyor. 1 metre ise 1 kilometreden fazla kıyılar su altında kalacak. 2 derece ısınırsa neler su altında kalacak, 4 derece ısınırsa neler su altında kalacak gibi bazı simülasyonlar var. Trabzon kıyılarında 2 ve 4 derecede su alacak kıyılar belli. Buna göre kıyıları kullanmamız lazım. Kıyıları daha çok rekreasyon, park ve bahçeler şeklinde yapmamız gerekiyor. Uzun yıllar ayakta kalacak sanat yapıları gibi şeyleri yapmamak lazım. Çünkü onlar sürdürülebilir olmayacak" şeklinde konuştu.



"Karadeniz’de ağaç sınırı daha yukarı kayıyor"


İklim değişikliğinin etkilerinin sadece deniz seviyesinde değil, doğrudan doğada da gözlemlendiğini ifade eden Kadıoğlu, özellikle Karadeniz Bölgesi’nde orman sınırlarının yükseldiğine dikkat çekerek, "İklim değişikliğinin doğada da işaretleri var. Karadeniz’de, Trabzon’da yaylaya doğru ağaçların ilerlediğini görüyoruz. Ağaç sınırı daha yukarı kayıyor. Eskiden bir ağaç sınırı vardı. Oradan yukarı ağaç olmazdı. Isınma ile beraber ağaç sınırı yaylaya doğru ilerliyor. Ormanlarda böceklenme görüyoruz. Kaçkarlardaki buzullarda da erimeler oluyor. Normalde buzullar eriyor kışın geri geliyordu şuan geri gelme çok az. Değişik bitki türleri, böcekler ortaya çıkıyor. Bunların hepsi iklimlerle alakalı olaylar" ifadelerini kullandı.


Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Muş Paletli Ambulans nefes darlığı çeken öğretmen için dağları aştı Muş’un Korkut ilçesinde görev yapan kadın öğretmen, yoğun kar ve engebeli arazi nedeniyle paletli ambulans ve UMKE ekiplerinin müdahalesiyle hastaneye ulaştırıldı. Muş’un Korkut ilçesine bağlı Demirci köyü Doğular mezrasında görev yapan 26 yaşındaki kadın öğretmen Ö.T., nefes darlığı şikâyeti üzerine 112 Acil Çağrı Merkezi’nden yardım talebinde bulundu. Bölgede etkili olan yoğun kar yağışı ile dağlık ve engebeli arazi şartları nedeniyle 112 Acil Sağlık ekipleri mezraya ulaşmakta güçlük yaşadı. Bunun üzerine paletli ambulans ile UMKE ekipleri sevk edildi. Zorlu hava ve yol şartlarına rağmen mezraya ulaşan ekipler, öğretmene ilk müdahaleyi olay yerinde gerçekleştirdi. Sağlık durumu stabil hale getirilen öğretmen Ö.T., paletli ambulansla mezradan alınarak Karakale köyüne getirildi. Burada hazır bekleyen ambulansa teslim edilen hasta, Korkut Devlet Hastanesi’ne sevk edildi. UMKE Muş sorumlusu Yavuz Süne, nefes darlığı şikâyeti bulunan 26 yaşındaki kadın öğretmenin 112 Acil Çağrı Merkezi’ne başvurduğunu belirterek, "Muş’un Korkut ilçesine bağlı Doğular köyünde yaşayan 26 yaşındaki kadın öğretmen hastamız, nefes darlığı şikâyetiyle 112 Acil Çağrı Merkezi’ni arayarak ihbarda bulundu. 112 ekipleri tarafımıza bilgi verdi. Arazi şartlarının zorlu olması ve bölgenin yoğun kar yağışı altında bulunması nedeniyle normal ambulansla sahaya ulaşımın mümkün olmadığı değerlendirildi. Bunun üzerine paletli ambulansımız (Pajero ambulans) ile yola çıktık. UMKE ekiplerimiz de operasyona eşlik etti ve Doğular köyüne ulaşıldı. Hastamıza olay yerinde gerekli ilk müdahale yapıldı. Ardından paletli ambulansla alınan hastamız, uygun noktada normal ambulansa transfer edilerek Korkut Devlet Hastanesi’ne sevk edildi. Hastamıza geçmiş olsun dileklerimizi sunuyoruz" dedi. Köy sakinlerinden Ahmet Taş, köyde görev yapan öğretmenin rahatsızlanması üzerine 112 Acil Çağrı Merkezi’ni aradıklarını belirtti. İhbarın ardından sağlık ekiplerinin kısa sürede harekete geçtiğini ifade eden Taş, "Bizim köyün öğretmeni rahatsızlanmıştı, 112’yi aradık. 112 ekipleri acilen imdadımıza yetişti. Normal ambulans, yoğun kar nedeniyle köye çıkamayınca paletli ambulans sevk edildi. Devletimiz sağ olsun. 112 ve UMKE ekipleri birlikte geldiler. 112 ve 10 ekiplerine çok teşekkür ederiz. dolaylı ver" ifadelerini kullandı.