Ustalığı, işçiliği ve tarihi niteliğiyle göz kamaştıran Kanuni Sultan Süleyman’a ait bir tören kaftanı, ‘dijital doku analizi’ ile restore ediliyor. 16. yüzyıla ait kaftan, restorasyon işlemlerinin ardından 2022 yılında Topkapı Sarayı’nın üçüncü avlusunda yer alan Seferli Koğuşu’nda sergilenecek.
Milli Saraylar Başkanlığı’na bağlı Topkapı Sarayı, zengin Türk kumaşları ve bu kumaşlardan dikilen padişah elbiseleri ile dünyanın en ünlü koleksiyonlarından birine sahip Padişah Elbiseleri Koleksiyonu’nun paha biçilmez eserlerine yönelik bakım ve koruma uygulamaları, Milli Saraylar Tekstil Konservasyon ve Restorasyon Atölyesi’nde gerçekleştiriliyor.
Ustalığı, işçiliği ve tarihi niteliğiyle göz kamaştıran Kanuni Sultan Süleyman’a ait bir tören kaftanı, ‘dijital doku analizi’ ile restore edilen ve XVI. yüzyıla ait kaftan, restorasyon işlemlerinin ardından müzecilik faaliyetleri çerçevesinde ziyaretçiyle buluşturulacak. Padişah Elbiseleri Koleksiyonu, Osmanlı sultan ve şehzade kıyafetlerinin bohçalanarak Enderun Hazinesi’nde saklanması geleneğine dayanıyor. Koleksiyonda, padişahların hayattayken bizzat kendilerinin Hazine’ye bıraktığı veya ölümlerinden sonra Hazine’ye intikal eden kıyafetler yer alıyor. Osmanlı kumaş sanatının en zengin örneklerinin bulunduğu koleksiyonda Fatih Sultan Mehmed’den son Osmanlı sultanı VI. Mehmed’e kadar olan döneme ait kıyafetler yer alıyor.
‘Dijital doku analizi’ ile restore ediliyor
Milli Saraylar Tekstil Atölyesi’nde restorasyona alınan ve Kanuni Sultan Süleyman’a ait olan tören kaftanı, padişaha özel dokunan İtalyan kadifesinden dikilmiş. XVI. yüzyıla ait kaftan, Osmanlı’nın klasik motifleri arasında yer alan lale desenlerine sahip. Yapraklar arasında lale desenleriyle bezeli tören kaftanı, dünyanın sayılı teknikleri arasında gösterilen ‘dijital doku analizi’ ile restore ediliyor.
Tekstil Atölyesi’nde, Kanuni’ye ait kaftanının yanı sıra iki önemli eser daha bulunuyor. Bunlardan ilki Sultan III. Ahmed’in kullandığı bir kürk. XVIII. yüzyıla ait kıyafetin dışı kırmızı çuha kumaşla kaplı. Kıyafetin yakası, ön kenarları ile içi, kahverengi samur ve beyaz hermin kürkle süslü.
Yapılan restorasyon çalışmaları hakkında bilgi veren Milli Saraylar Tekstil restorasyon ve Konservasyon Atölyesi sorumlusu Başak Birsel, “Milli Saraylar Başkanlığına bağlı Topkapı Sarayı zengin Türk kumaşları açısından ve bu kumaşlarla dikilen padişah kıyafetleri bakımından dünyanın en ünlü koleksiyonlarından birine sahip. Bu koleksiyonda padişahların hayatta iken hazineye eserlerini bıraktığı kıyafetler. Onlar öldükten sonra da hazineye intikal eden padişah kıyafetleri yer almakta. Bizde tekstil ve konservasyon atölyesi olarak padişah kıyafetlerinin onarımı ve koruma süreçlerini başlattık. Atölyemizde bulunan eserlerden bir tanesi de Kanuni Sultan Süleyman’a ait bir tören kaftanı. Padişah’a özel olarak dokunan bu tören kaftanı Osmanlının klasik motiflerinden olan lale desenleriyle bezenmiştir. Bu eserin yanı sıra 3. Ahmet’e ait çuha kumaştan imal edilmiş bir samur kürk te bulunmakta. Aynı zamanda 16. Yüzyılda kullanılmış bir tören kaftanı da mevcuttur. Bunları da restorasyon ve konservasyon sürecine dahil etmiş bulunmaktayız” dedi.
Tarihi kaftan 2022 yılında sergilenecek
Restorasyon sürecinde dijital doku analizi ile çalıştıklarını kaydeden Birsel, “Dijital doku analizi ile örgünün en alt dokumasına kadar inip alttaki çözülme ve bozulmaları tespit ediyoruz. Bu bozulmalar neticesinde de uygulama planı hazırlıyoruz. Uygulama planı sonrasında da orijinaline uygun malzeme temini ile restorasyon ve konservasyon sürecini başlatıyoruz. Eserlerin ortalama restorasyon süreleri 3 ay ile 7 ay arasında değişiyor. Bozulmalarına ve mukavemet durumlarına bağlı bu süre. Restorasyon ve konservasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra bu eserleri Milli Saraylar idaresi Başkanlığı Topkapı Sarayı seferli koğuşunda sergilemeyi planlamaktadır” açıklamasında bulundu.
