Karadağ parlamentosunun Anayasa Komisyonu oturumu sırasında Anayasa Mahkemesi hakimlerinin seçim sürecine ilişkin şiddetli tartışmaların yaşandığı sırada anayasanın çiğnendiğini ve ülkede “anayasal bir darbe girişimi” söz konusu olduğunu savunan muhalif milletvekilleri, salona sis bombası attı.
Sis bombası atıldığı sırada iktidar ve muhalefetten parlamenterler arasında, Anayasa Mahkemesi’ndeki üç hakimin emeklilik şartlarını yerine getirip getirmedikleri ve yeni hakimlerin seçimi sürecinin başlatılması konusunda sert tartışmalar yaşanıyordu.
Muhalif parlamenterler, mahkemedeki üç hakimin emekli edilmesine yönelik girişimi “anayasal darbe” olarak nitelendirdi. Anayasa Komisyonu Başkan Yardımcısı olan Karadağ Sosyalistleri Demokratik Partisi (DPS) Milletvekili Nermin Abdic, arkadaşlarıyla birlikte oturumun devam etmesine izin vermeyeceklerini söyledi.
Sis bombası ile oluşan kaosun ardından komisyon çalışmaya devam etti ve Anayasa Mahkemesinin iki üyesinin parlamento tarafından seçimi sürecinin başlatılmasına ve Karadağ Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek iki üyesi için ise Cumhurbaşkanı Jakov Milatovic ile görüşme yapılmasına karar verildi.
Bu karar çerçevesinde Parlamento Başkanı Andrija Mandic, parlamentonun genel kurul oturumunda Anayasa Mahkemesi hakimlerinden Dragana Djuranovic’in görev süresinin dolduğunu ilan etti. Muhalif milletvekilleri bu açıklamayı “İhanet” sloganlarıyla protesto etti.
Parlamentoda basın mensuplarına konuşan DPS Başkanı Danijel Zivkovic, Karadağ’da bir “anayasal darbe” gerçekleştiğini savundu. Zivkovic, “Bu darbenin amacı, hükümetin talimatları doğrultusunda çalışacak bir Anayasa Mahkemesi teşkil etmektir. Bu yaşananların ve yaşanacakların sorumlusu, Başbakan Milojko Spajic ve Meclis Başkanı Andrija Mandic’tir” ifadelerini kullandı. Zivkovic, savcıları “darbecilerin faaliyetlerini incelemeye” davet etti.
Yedi üyeli Karadağ Anayasa Mahkemesinde halihazırda altı hakim görev yapıyor ve iktidar partileri, üç hakimin emeklilik şartlarını yerine getirdiğini savunarak bunların yerine yenilerinin seçilmesini talep ediyor. Hakimlerin emeklilik kararının Anayasa Mahkemesi tarafından verilmesi gerektiğini savunan muhalefet ise iktidarın bu yöndeki girişimiyle Anayasa Mahkemesini kendi kontrolüne almaya çalıştığını savunuyor.
Karadağ, 2022’de de benzer bir anayasal kriz yaşamış ve yeni üyelerin seçilemediği mahkeme üç üye ile karar alamaz duruma gelmişti. Bu durum AB ve ABD tarafından sert bir şekilde eleştirilmiş ve ülkenin AB üyelik sürecinin riske gireceği uyarısı yapılmıştı. Kriz 2023’te siyasi uzlaşı sonucunda aşılmıştı.
