KÜLTÜR SANAT - 10 Ocak 2025 Cuma 11:35

Orta Asya’ya uzanan kültür asırlardır yaşatılıyor

A
A
A
Orta Asya’ya uzanan kültür asırlardır yaşatılıyor

Orta Asya’dan Anadolu’ya taşınan ’Yaran kültürü’, Çankırı’da asırlardır yaşatılmaya devam ediliyor.


Yüzyıllardır devam eden ve Orta Asya’daki Türk kültürünün izlerini taşıyan "yaran kültürü", Çankırı’da yaşatılıyor. Özellikle Çankırı ve İç Anadolu Bölgesinde sürdürülen yaran kültürü, Oğuzlar’dan uzanan Türk geleneklerini ve ahilik geleneğini canlı tutuyor. Kültürü yaşatan ’yaran’lar kurdukları ‘yaran meclisi’nde bir araya gelerek asırlardır süren geleneği devam ettiriyor. Mecliste çeşitli oyunlar oynayıp sohbet eden yaranlar, soğuk kış günlerinde hoşça vakit geçiriyor. Büyük baş ağa, küçük baş ağa, reis, çavuş, usta yaranlar, kalfa yaranlar ve küçük yaranlar olarak nitelendirilen vatandaşların katıldığı bu buluşmalar ’ocak yakmak’ olarak adlandırılıyor. Yaşatılan kültür ile birlik ve beraberin sürdürülmesi amaçlanıyor.



"Asıl sebebi birlik ve beraberlik "


Meclisin amacının birlik ve beraberliğin sağlanması olduğunu söyleyen Ulubey Yaren Meclisi Üyesi Görkem Güray, “Şu an çırak yaranım ama ilerleyen zamanlarda kalfalık ve ustalığım devam edecek. Yaran, Oğuzlar2dan günümüze kadar gelen Dede Korkut ve Ahi Evran ile birlikte oluşmuş, Çankırı halkının ve İç Anadolu Bölgesinde dostluk, beraberlik oluşturmak maksadıyla, kış günlerinde eğlendikleri ama asıl sebebinin birlik ve beraberlik olduğu bir meclistir. Yaranlar, genellikle kış aylarında başlar ve Şubat sonuna kadar devam eder. Mecliste minimum 24 kişi bulunur ve bunlar, büyük baş ağa, küçük baş ağa, reis, çavuş, usta yaranlar, kalfa yaranlar ve küçük yaranlar olarak devam eder. Burada çeşitli oyunlar oynanıp keyifli sohbetler edilir. Buraya gelen misafirlerin herhangi bir resmiyetine bakılmaz. Burada tüm misafirler eşittir, herkese eşit davranılır ve hürmet gösterilir. Bütün kuralarda herkes için aynıdır. Misafirler, yaranlarımızın ve ağalarımızın çevresindeki insanları aynı düğünlere davet eder gibi tarih ve saati söyleyip ‘ocak yakıyoruz’ tabiriyle çağırılıp gelebilir” dedi.



Orta Asya’ya uzanan kültür asırlardır yaşatılıyor

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
İzmir CHP Genel Başkanı Özel, İzmir’de iktidara kırmızı kart gösterdi CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İzmir’de iktidarı eleştirerek, “Emekliyi sefalet ücretine mahkum edenlere, 14 bin 500 lira diyenlere kırmızı kart. Bu kırmızı kart bundan sonra Cumhuriyet Halk Partisi’nin olduğu her yerde, her toplantıda, her sokakta, her pazarda, her işçi servisinde, tarlalarda, köylerde, bahçelerde, nereye gidiyorsak, ayak basıyorsak o yerde, 973 ilçede sandık gelene kadar ayağa kalkıyoruz ve kırmızı kartlarımızı gösteriyoruz. Seçim gelene kadar bundan sonra kırmızı kartlarımızla seçim istiyoruz” dedi. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, 3 gün boyunca çeşitli programlara katılmak üzere İzmir’e geldi. İlk olarak Kemalpaşa Ulucak’taki Hasan Türkmen Anadolu Lisesinin açılışını yapan Özel, daha sonra Kemalpaşa Belediyesinin toplu açılış ve temel atma törenine katıldı. Özel, açılışta yaptığı konuşmada iktidarı eleştirdi. “Seçim gelene kadar bundan sonra kırmızı kartlarımızla seçim istiyoruz. Bu iktidara kırmızı kart gösteriyoruz” diyen Özel, alanda bulunanlardan ellerindeki kırmızı kartları kaldırmalarını istedi. "Bir büyük mücadeleyi başlatmaya kararlıyız" Özel, “Emekliyi bu kadar ezerken emekli sussun istiyor, asgari ücretli bu kadar dardayken asgari ücretli sussun istiyor. Biz onları susturmamaya, onları meydanlara çağırmaya, bir büyük mücadele etmeye ant içtik, yemin ettik. Durmadan bu meydanları doldurmaya, emeklileri, emekçileri buraya çağırmaya ve bir büyük mücadele başlatmaya kararlıyız” dedi. "Seçim gelene kadar bundan sonra kırmızı kartlarımızla seçim istiyoruz" Özel, “Birileri sosyal medyadan, birileri oturdukları sıcak evlerinden burun büküp ’Ne yapacaksınız?’ diyorlar. İstanbul Sözleşmesi’nden bir gecede çıkıp, kadına karşı şiddeti artıranlara kırmızı kart. Emekliyi sefalet ücretine mahkum edenlere, 14 bin 500 lira diyenlere kırmızı kart. Asgari ücrete yüzde 30 zam verip, cebimizin her birinden 8’er bin lira alanlara, 30 bin asgari ücret yapmayanlara var mısınız kırmızı kart? Tayyip Erdoğan’a emekliyi yok saydığı için kırmızı kart gösteriyoruz; asgari ücretliyi yok saydığı için, çiftçiyi yok saydığı için kırmızı kart gösteriyoruz. Bu kırmızı kart bundan sonra Cumhuriyet Halk Partisi’nin olduğu her yerde, her toplantıda, her sokakta, her pazarda, her işçi servisinde, tarlalarda, köylerde, bahçelerde, nereye gidiyorsak, ayak basıyorsak o yerde, 973 ilçede sandık gelene kadar ayağa kalkıyoruz ve kırmızı kartlarımızı gösteriyoruz. Geçim oluyorsa o zaman ‘sorun yok’ dedik. Sarı kartı 31 Mart’ta gördünüz dedik ama sizi duymadılar, sizin sesinizi söyleyen bizi dinlemediler. Bundan sonra ondan bir şey istemek yok. Geçim olmazsa, geçim yoksa seçim var. Seçim gelene kadar bundan sonra kırmızı kartlarımızla seçim istiyoruz. Kim şikayet ediyorsa, kim seçim istiyorsa kartını kaldırsın. Bu iktidara kırmızı kart gösteriyoruz” diye konuştu. "İnsanların bir gün tatil hakkı yok, bir gün güzel geçirecek parası yok" CHP Genel Başkanı Özel, “İstediği kadar engellesinler, biz parkta yapacağız, kreş de yapacağız, okul da yapacağız, kent lokantası da yapacağız ve yardımları da sürdüreceğiz. Ankette ‘En çok neden memnunsun?’ diye sorulduğunda, ‘Yapılan konserlerden’ diyor insanlar. Neden konsere saldırdı? Konserler israfmış. İnsanların bir gün tatil hakkı yok, bir güzel gün geçirecek parası yok. Aldığı maaşı kiraya verse aç kalıyor, karnını doyursa sokakta kalıyor; insanların umudu yok, neşesi yok ve ilk 9 ayda yapılan işlere bakınca anneye yapılan katkılar, çocuklara yapılan katkılar, öğrenciye yapılan katkılar, sosyal yardımlar çok değerli. Ama en çok da gençler diyorlar ki ’Ücretsiz konserler de çok önemli.’ O yüzden birisi hasetlik yapıyor diye, kıskançlık yapıyor diye yaptığımızdan asla geri durmayacağız” dedi. "Asgari ücretli iktidar geldiğinde 7 çeyrek altın alıyordu, şimdi 3.5 çeyrek altın alabildi" Özgür Özel, belediyelerin SGK borçlarına da değinerek, “Parayı hesapta gördüğü zaman saldırıyor, alıyor. Borcu kim yaptı? Vallahi Sosyal Güvenlik Kurumunun dünya kadar borcu, alacağı var. Yüzde 10 belediyelerin, yüzde 90’ı şirketlerin. Ben gittiğim şehirde kuyumcu gördüm mü giriyorum, hesap makinesini alıyorum hesap yapıyoruz; emekli maaşı kaç altın ediyor AK Parti gelmeden önce, şimdi kaç kaç altın ediyor? Asgari ücret kaç altındı, şimdi kaç altın ediyor diye. Bu hesapları yapınca çıldırıyor. Çünkü Tayyip Bey gelmeden önce bir emekli, en düşük emekli maaşıyla 8 çeyrek altın alıyordu. Son verdiği emekli maaşıyla emekli 2,5 çeyrek altın alıyor. 14 bin 500 lira yapacak, 2.8 çeyrek altın alacak. Bu iktidardan önce 8 çeyrek altın, şimdi 3 çeyrek bile almıyor. Her ay 5 çeyrek altından fazlası kayıp. Asgari ücretli bu iktidar geldiğinde 7 çeyrek altın alıyordu, geçen ay verdiği maaşla ancak 3.5 çeyrek altın alabildi. Şimdi, verdiği maaşla ocak sonunda maaşlar ödenene kadar altın artmasa bile 4.5 çeyrek altın alacak. Yine her asgari ücretli 2.5 çeyrek altın kayıpta AK Parti’de” ifadelerini kullandı. "6 ayda bir SGK’nın alacakları açıklanır ama açıklayamıyor" "Asgari ücretliye zam vermek yerine cebinden para aldılar” diyen Özgür Özel, şöyle devam etti: “Gerçek enflasyon yüzde 80. TÜİK’in hesabı 46 ama yüzde 30 verdiler, emekliye ise 15 bin TL verdiler. Emekliye, memur emeklisine seyyanen zam şart. En düşük emekli maaşının bir asgari ücret olması şart. Asgari ücretin en az 30 bin lira olması şart. Emekliler Tayyip Bey geldiği gün 1.5 asgari ücret alıyordu, bugünkü hesapla 33 bin lira. Şimdi 14 bin 500 lira; yani bu aradaki farkı görmek lazım. Ben bunları söyleyince çıldırıyor. SGK’nın bütün alacağını altın hesabına vurdum; SGK’nın toplam 10 kamyon 270 ton altın alacağı var. Bunun 30 tonu belediyelerden, 240 tonu şirketlerden. 30 tonluk belediyenin üçte biri AK Partili belediyelerin 10 tonu, üçte ikisi; CHP, İYİ Parti, DEM Parti, Yeniden Refah bütün belediyelerin. Bu üçte ikinin de yarısı AK Partililerden kalmış borç ve faizler; yani 10 kamyonun bir kamyonu belediyelerin, kamyonun da üçte ikisi AK Parti’nin yaptığı borç. Kanun diyor ki 6 ayda bir SGK’nın alacakları açıklanır ama açıklayamıyor. Niye? Hepsi yandaş şirket.” Toplu açılış törenine ayrıca İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, CHP’li milletvekilleri, ilçe belediye başkanları, CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Adana Kalp hastalıkları kadınları daha çok seviyor Kalp hastalıkları tüm dünyada ölüm nedenleri arasında da ilk sıralarda yer alıyor. Ancak sanılanın aksine bazı sağlık sorunları, fizyolojik ve çevresel faktörlerin etkisi ile kadınlar ve erkeklerde farklı şekillerde seyredebiliyor. Buna verilebilecek en iyi örneklerden biri de kalp-damar hastalıkları oluyor. Araştırmalar, kalp hastalıklarının kadınlarda erkeklere göre daha tehlikeli olabildiğini gösteriyor. Bunun temel nedenleri arasında biyolojik farklılıklar, geç tanı, yanlış teşhis, hormonal etkiler ve toplumda kalp hastalıklarıyla ilgili yaygın yanılgılar yer alıyor. Medline Adana Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ercan Türk, kadınların kalp sağlığı konusunda bilinçli olmalarının uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürmelerine yardımcı olacağını belirterek bilgiler verdi ve şu tavsiyelerde bulundu: " 1 Belirtiler kadınlarda değişebiliyor Kalp hastalıkları denildiğinde genellikle göğüs ağrısı ve sol kola yayılan ağrı gibi klasik belirtiler akla gelir. Ancak kadınlarda yakınmalar daha farklı ve belirsiz olabilir. Bu durum, hastalığın erken teşhis edilmesini zorlaştırır. Kadınlarda görülen yaygın belirtiler, yorgunluk ve halsizlik, nefes darlığı, mide bulantısı ve kusma, sırt, çene veya boyunda ağrı ve hazımsızlık veya midede yanma hissi şeklindedir. Bu belirtiler genellikle stres, menopoz veya sindirim problemleri ile karıştırıldığı için kadınlar doktora başvurmakta geç kalabilir. Bu da hastalığın ilerlemesine neden olur. 2. Kalp krizi daha ölümcül olabiliyor Araştırmalar, kalp krizi geçiren kadınların, erkeklere göre hayatta kalma oranlarının daha düşük olduğunu göstermektedir. Bunun birkaç önemli nedeni vardır. Kadınlarda daha küçük damarlar bulunur, bu da tıkanıklıkların daha yaygın olmasına neden olabilir. Bir diğer neden olarak hastaneye geç başvurma oranı kadınlarda daha yüksektir; kadınlar belirtileri hafife aldığı veya farklı nedenlere bağladığı için tıbbi yardım almakta gecikebiliyorlar. 3. Hormonlar ve menopoz etkiliyor Östrojen hormonu, kadınlarda kalp sağlığını koruyan önemli bir hormondur. Östrojen, damarları genişleterek kan akışını düzenler ve kötü kolesterol seviyelerini düşük tutar. Ancak menopozla birlikte östrojen seviyeleri düşer ve bu durum kalp hastalıkları riskini artırır. 4. Diyabet tetikleyebiliyor Diyabet hastası kadınlar, kalp hastalıkları açısından erkeklere göre daha büyük bir risk altındadır. Çünkü diyabet, kadınlarda damarlara daha fazla zarar verebilir. Ayrıca diyabetli kadınlarda yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi ek risk faktörleri de daha yaygındır. 5. Stres ve depresyon tehlike oluşturuyor Stres ve depresyon, kadınlarda kalp hastalıkları riskini artıran önemli psikolojik faktörlerdir. Kadınlar, erkeklere kıyasla stres ve depresyona daha yatkındırlar ve bu durumun kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkileri bulunur. Kronik stres, yüksek tansiyon ve damar sertliği riskini artırır. Ayrıca depresyon, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını sürdürmeyi zorlaştırabilir. Kadınlar, depresyon nedeniyle egzersiz yapmayı bırakabilir veya sağlıksız beslenme alışkanlıkları ile sigara tüketimine yönelebilir." Türk, kadınların kalp sağlıklarını korumak için yapması gerekenleri ise şöyle sıraladı: "Düzenli sağlık kontrolleri: Yılda en az bir kez tansiyon, kolesterol ve kan şekeri seviyelerinizi kontrol ettirin. Sağlıklı beslenme: Akdeniz diyeti gibi kalp dostu beslenme alışkanlıklarını benimseyin. Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş veya aerobik egzersizi yapın. Sigara ve alkolden kaçınma: Sigara tüketimini bırakın. Stresi yönetme: Meditasyon, yoga veya nefes egzersizleri gibi stres azaltıcı yöntemler öğrenin Menopoz sonrası takip: Menopoz döneminde, doktorunuzla kalp sağlığını korumaya yönelik stratejiler belirleyin."