Trabzon'da yaşayan tır şoförü Salim Kalfa, 15 Haziran'da Ayasofya Mahallesi'nde evinin balkonundan cep telefonu kamerasıyla kayda aldığı 1 dakikalık görüntüye, çok sevdiği Karadenizli sanatçı Kazım Koyuncu'nun 21 yıl önce Trabzonspor için bestelediği 'Uy aha' adlı şarkısının nakarat müziğini ekleyip, sosyal medya hesabından paylaştı. Paylaşımdan 4 ay sonra Kalfa hakkında, sanatçının yasal mirasçısı kardeşi tarafından Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 71'inci maddesi kapsamında 'Manevi, mali ve bağlantılı haklara tecavüz' edildiği gerekçesiyle, Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu. Suç duyurusu dilekçesinde 50 bin TL tazminat talep edildi.
Aynı olay Adana'da da Kadir Can Uslu isimli bir öğretmenin başına geldi. Öğretmenin Portakal Çiçeği Karnavalı'nda hazırladığı görseller üzerine Kazım Koyuncu'nun "Uy Aha" şarkısının müziğini koyarak TikTok'ta yaptığı paylaşımdan dolayı Kazım Koyuncu'nun mirasçıları telif istedi. Koyuncu'nun yakınları telif nedeniyle öğretmen hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunduğu için öğretmen polise giderek ifade verdi.
"50 bin lira tazminat istiyorlar"
Polise konuyla ilgili ifade verdikten sonra açıklamalarda bulunan öğretmen Uslu, bu durumda binlerce kişiye ceza vermeleri gerektiğini belirterek, "Herkes sevdiği sanatçının müziğini yüklüyor. Sosyal medya hesaplarına attığımız eserler bize ceza olarak dönecekse hiç müzik koymayalım. Kazım Koyuncu sevdiğimiz bir sanatçı, hatta Artvin'e mezarını ziyarete dahi gittim. Benden 50 bin liraya yakın para istiyorlar. Sosyal medya platformu ödüyordur diye yükleme yapıyordum. Telifli müzikleri sosyal medya platformlarının ya sessize alması gerekiyor ya da anlaşması lazım. Çok saçma geldi, inşallah ceza ödemeyiz. İnsanların telif haklarına önem vermesi gerekiyor. Sonuçta bir emek verilip şarkı yapılmış. Ancak bilmediğimiz için sevdiğimiz müzikleri yüklüyoruz. Bu müziklerin telifli ya da telifsiz olduğunun belirtilmesi gerekiyor. Bu telifleri sosyal medya platformlarının ödemesi gerekiyor. Ben ödediklerini biliyordum" dedi.
"Ticari amaç yoksa telif olmaz, O zaman şarkıyı her mırıldayandan da telif alınsın"
Avukat Nazan Akça, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun olduğunu hatırlatarak, "Bu kanunun 71. maddesi, fikir ve sanat eserleriyle ilgili cezai müeyyideleri düzenliyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kullanımın ticari kazanç amacı taşıyıp taşımadığıdır. Vatandaşlar diledikleri müzikleri dinleyebilir, bu müzikleri sosyal medya hesaplarında kişisel kullanım amacıyla paylaşabilir. Bu durumda herhangi bir cezai ya da maddi yaptırım söz konusu olamaz. Önemli olan, bu eserleri ticari amaçla yayıp yaymadığındır. Eğer ortada bir maddi kazanç yoksa ve sadece kişisel olarak paylaşım yapıyorsan, ne cezai ne de hukuki bir yaptırımla karşılaşamazsın. Zaten aksi düşünülecek olsa, şarkıları mırıldanan kişilere bile ceza kesmek gerekir; bu durumda 85 milyonun tamamı cezai yaptırıma maruz kalır" diye konuştu.
Fatih Keçe - Serkan Çetinkaya
