Ergenlik, bireyin kimlik ve kişilik gelişiminin en hassas dönemlerinden biridir. Bu dönemde dijital dünyanın etkisi, ergenlerin düşünce ve davranışlarında derin izler bırakıyor. Doç. Dr. Süleyman Çakıroğlu, bu etkileri değerlendirerek ailelere, eğitimcilere ve politika yapıcılara önemli tavsiyelerde bulundu. Özellikle ara tatillerde "dijital detoks" yapılmasını önerdi.
Altınbaş Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Süleyman Çakıroğlu, bu süreçte çocuklarla nitelikli zaman geçirmenin önemine dikkat çekerek "Tatil dönemleri, çocukların hem keyifli vakit geçirebileceği hem de kişisel gelişimlerini destekleyebilecekleri bir fırsat sunar. Aileler bu süreçte çocuklarıyla daha fazla vakit geçirerek birlikte çeşitli aktiviteler yapmalıdır” dedi.
Dijital medya ve kimlik gelişimi
Doç. Dr. Çakıroğlu, dijital dünyanın ergenler için bilgi edinme, topluluklara katılma ve kendini ifade etme açısından büyük fırsatlar sunduğunu belirtirken bu fırsatların beraberinde ciddi riskler getirdiğine dikkat çekiyor. Ergenlerin sosyal medyada "mükemmel" bir imaj oluşturma baskısıyla karşılaştıklarını ve bu durumun özgüven sorunlarına yol açabileceğini ifade ediyor.
Doç. Dr. Çakıroğlu, "Ergenler, sosyal medyada sürekli bir karşılaştırma döngüsüne giriyor. Bu durum, yetersizlik hissine ve kimlik karmaşasına neden olabilir" uyarısında bulundu.
Sosyal medyanın ruh sağlığı üzerindeki etkileri
Sosyal medyanın ergenlerde kaygı, depresyon ve yeme bozukluklarını tetikleyebileceğini belirten Çakıroğlu, bu tür sorunların özellikle akran ilişkileri üzerinde olumsuz etkilere neden olduğunu ifade ediyor. Ayrıca sosyal medyada "Bir şeyi kaçırıyorum" korkusu (FOMO) gibi kavramların yaygınlaşmasının, ergenlerin ekran başında geçirdikleri zamanı artırdığını vurguluyor.
Ara tatil için ebeveynlere öneriler: “Dijital detoks yapın”
Doç. Dr. Çakıroğlu, ara tatilin hem çocuklar hem de aileler için yenilenme fırsatı sunduğunu vurgulayarak şu önerilerde bulunuyor:
“Dijital detoks: Ailece dijital cihazlardan uzaklaşarak fiziksel aktivitelerle vakit geçirin.
Sınırlar koyma: Teknoloji kullanımına dair yaşa uygun sınırlar belirleyin.
Açık iletişim: Çocuklarınızla sosyal medyada karşılaştıkları içerikler hakkında konuşun ve etkilerini anlamaya çalışın.”
Ergenlikte kendini keşfetme sürecini destekleyin
Ergenlerin kimlik gelişiminde dijital dünya ile gerçek yaşam deneyimlerinin dengelenmesi gerektiğini vurgulayan Çakıroğlu, şu önerilerde bulunuyor:
“Hedef belirleme: Çocukların hayalleri ve hedefleri üzerinde konuşun, plan yapmalarına destek olun.
Üretkenliğe teşvik edin: Sanat, spor veya bilim gibi alanlarda ilgilerini geliştirmelerine yardımcı olun.
Bağımsızlık ve sorumluluk: Çocuklarınıza, kendi kararlarını alma ve bu kararların sonuçlarını deneyimleme fırsatı tanıyın.”
Dijital medyanın geleceği ve algoritmaların rolü
Doç. Dr. Çakıroğlu, dijital platformların ergenlerin ruh sağlığını koruyacak şekilde düzenlenmesi gerektiğini savunuyor:
"Algoritmalar, bireylerin ruh sağlığını gözeterek tasarlanmalı. Sosyal medya platformları, daha kapsayıcı ve gerçekçi içerikler sunarak toplumsal fayda sağlayabilir."
Ara tatilde neler yapılabilir
Ara tatil, çocukların yenilenmesi için bir fırsat sunar. Bu süreçte önerilen bazı etkinlikler şunlardır:
“Doğa aktiviteleri: Açık hava etkinlikleri düzenleyerek çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimini destekleyin.
Sanatsal faaliyetler: Resim yapma, müzikle uğraşma veya el sanatları gibi aktivitelerle üretkenliği teşvik edin.
Kitap okuma: Çocuklarınızla birlikte kitap okuma saatleri oluşturun.
Aile etkinlikleri: Birlikte yemek yapma, film izleme veya oyun oynama gibi aktiviteler planlayın.
Toplumsal aktiviteler: Çocuklarınızı gönüllü etkinliklere yönlendirerek empati ve sosyal becerilerini geliştirin.”
Denge sağlanmalı
Son olarak dijital dünyanın tamamen dışlanmasının mümkün olmadığını belirten Çakıroğlu, şu ifadeleri kullanıyor:
"Dijital dünya, öğrenme, fark oluşturma ve üretkenliği artırıcı bir araç olarak kullanılmalı. Ancak ekran başında geçirilen süre sınırlı ve nitelikli hale getirilmelidir."
