SAĞLIK - 12 Eylül 2024 Perşembe 12:43

Ciddiyeti bilinmeyen hastalık: Sepsis

A
A
A
Ciddiyeti bilinmeyen hastalık: Sepsis

Sepsis hakkında vatandaşların yeteri kadar bilinç sahibi olmadığını belirten Bursa Şehir Hastanesi’nde görevli Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Müzeyyen Tuğçe Benli, sepsise bağlı ölüm oranlarının bu yüzden arttığına dikkati çekti.


Dünya Sepsis Günü kapsamında açıklamalarda bulunan Uzm. Dr. Müzeyyen Tuğçe Benli, sepsisin; ciddi bir enfeksiyon karşısında vücudun verdiği abartılı yanıt sonucu organlarda işlev bozukluğu ile seyreden ölümcül bir hastalık olduğunu dile getirdi. Her enfeksiyonun sepsis olarak algılanmaması gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Benli, “Ateş, üşüme ve titremenin yanı sıra bilinç bulanıklığı, solunum sıkıntısı, kalp hızında artma, idrar çıkışında azalma gibi semptomların olması bize sepsisi düşündürür ve hastaların hızlıca en yakın sağlık merkezine başvurmaları gerekir” dedi.


Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her 2-3 saniyede bir insanın sepsis nedeniyle hayatını kaybettiği bilgisini veren Uzm. Dr. Benli, “Sepsis, ölüm oranlarının yüzde 80’e kadar çıkabildiği bir hastalık grubunu oluşturmaktadır. Hastanelere hızlı başvuru, hızlı tanı ve tedavinin başlaması bu ölüm oranlarını yüzde 20’ye kadar düşürebilmektedir. Hastalara ilk etapta yapılacak tetkikler ve alınacak kültürler sonrasında hızlıca sıvı deplasmanının başlaması ve geniş spektrumlu antibiyotiklerin başlanmasıyla ölüm oranları ciddi oranda aşağıya çekilmektedir” şeklinde konuştu.


Sepsisin her yaş grubundan insanı etkilemekle beraber bir yaş altı ve 50 yaş üstü vatandaşlar için daha ciddi bir risk taşıdığını vurgulayan Uzm. Dr. Benli, “50 yaş üstünde ek hastalıkların eşlik etmesi özellikle riski arttırmaktadır. 50 yaş üzerinde özellikle şeker hastalığı olanlarda, alkol alanlarda, HIV gibi immün sistemin baskılandığı hastalığı olanlarda çok daha fazla karşımıza çıkmaktadır” diye konuştu.



Hijyene dikkat edin


Sepsisin önlenebilmesi için dikkat edilmesi gereken noktalara değinen Benli, “Sepsisi önlemenin en önemli yolu aşılanma ve temel hijyen kurallarına uyulmadır. Antibiyotik seçimlerinde akılcı ilaç kullanımının önemini burada da bir kere daha vurgulamak gerekmektedir. Geniş spektrumlu antibiyotikler, doğru endikasyonla doğru noktalarda kullanılmalıdır. Sepsis yönetilirken de akılcı antibiyotik kullanımına önem verilmelidir” ifadelerini kullandı.


Hastaneye hızlıca başvurulmalı


Sepsis konusunda vatandaşların bilinçlendirilmesinin büyük önem taşıdığını söyleyen Benli, sözlerini şu şekilde sürdürdü:


“Yapılan çalışmalarda halkımızın sepsis konusunda yeteri kadar bilinç sahibi olmadığı ortaya çıkmıştır. Sepsis halk arasında ciddiyeti bilinmeyen bir hastalık olmaktadır. Hastane başvuruları gecikmektedir. Ciddiyetinin farkında olmadıkları bir hastalık için hızla hastaneye başvuruların olmadığı, hastaların hastaneye başvurularında gecikme nedeniyle hastalığın seyrinin kötü yönde ilerlediği görülebilmektedir. Hastalarımız kalp krizi ya da inme dediğimiz tablolarda hastaneye hızla başvururken, sepsisin ciddiyetini bilmemeleri hastaneye başvuruları geciktirmekte bu da ölüm oranlarının yüksek olmasıyla ilişkilendirilmektedir.”


Bunlar Da İlginizi Çekebilir
İstanbul UTTS kapsamı genişletildi, sıfır araçlar da sisteme dahil edildi Akaryakıt piyasasının etkin takibi için Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin (UTTS) kapsamı genişletildi. Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemeyle 1 Temmuz 2025’ten itibaren satılacak sıfır taşıtlar Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kapsamına alınırken, Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takma zorunluluğu ise ertelendi. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadele edilmesi amacıyla, akaryakıt istasyonlarında UTTS kurulması ile akaryakıt satışlarında plaka bilgisinin söz konusu sistem kullanılarak yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik gönderilmesine ilişkin esasları düzenliyor. Söz konusu sistem kapsamında taşıtlara, depo girişine monte edilebilen ve taşıta ait plaka bilgisi, mükellefe ilişkin bilgiler gibi hususları hafızasında muhafaza eden, bu bilgilerin akaryakıt alımı sırasında Taşıt Tanıma Okuyucu cihazı (TTO) vasıtasıyla pompa ünitelerinin bağlı olduğu yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak iletilmesine imkan sağlayan Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılması öngörülüyor. Sistemle, TTB’lerdeki bu bilgiler, yeni yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara akaryakıt pompa tabancalarına takılacak TTO’lar aracılığıyla otomatik aktarılacak ve böylece plaka bilgilerinin elle girilmesine gerek olmayacak. Söz konusu sistem, vergi mükellefleri tarafından kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlar açısından 1 Ocak 2025’ten itibaren başlayacak. Bakanlıktan edinilen bilgilere göre, tebliğ değişikliğiyle, söz konusu sisteme dahil olacak araçların kapsamı genişletildi. Vergi mükellefleri tarafından kullanılan taşıtlara ilave olarak sıfır taşıtlar ve özel taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlar da UTTS kapsamına dahil edilecek. Buna göre, 1 Temmuz 2025’ten itibaren satılacak sıfır taşıtlara UTTS dahil olma ve bu sistem kapsamında TTB takılması zorunluluğu getirildi. Ayrıca özel taşıt tanıma sistemlerini kullanan taşıtlar da 30 Haziran 2025’e kadar TTB takılması zorunluluğu kapsamına alındı. Tebliğle, genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerine ait taşıtlara TTB takılması gerekmeyecek. Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile ev sahibi hükümet anlaşmaları veya ülkenin taraf olduğu diğer anlaşmalar çerçevesinde Türkiye’deki uluslararası kuruluşlar ve bunların yönetici kadrolarında görev yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan mensuplarına ait taşıtlar için de TTB zorunluluğu olmayacak. Vergi mükelleflerinin taşıtlarına 31 Aralık 2024’e kadar TTB taktırması gerekecek Ayrıca akaryakıt istasyonlarındaki en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatları üzerine de 31 Aralık 2024’e kadar TTO taktırılması zorunlu olacak. UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler, Vergi Usul Kanunu kapsamında hiç düzenlenmemiş sayılacağından, vergi mükellefleri UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeleri akaryakıt giderlerinin belgelendirmesinde kullanamayacak.